Archeologen ontdekken 5 soldaten WOI op toekomstig bedrijventerrein WVI

In Kaaskerke, Diksmuide, zijn op een toekomstig bedrijventerrein van WVI de lichamen van één vermiste Belgische soldaat en vier Franse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog gevonden, alsook een uitgebreid Belgisch loopgravenstelsel. WVI staat in voor de realisatie van een ca. 6,3 ha groot bedrijventerrein IJzer Noord ter hoogte van de Kaaskerkestraat.

Voorafgaand aan de ontwikkeling van een bedrijventerrein onderzoeken archeologen het terrein op de aanwezigheid van archeologische sporen. Dit gebeurt op voorschrift van het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid. In het najaar 2015 werd reeds een historisch onderzoek en een archeologische prospectie met ingreep in de bodem (proefsleuven) uitgevoerd op de locatie van het toekomstige bedrijventerrein IJzer Noord in opdracht van WVI. Deze werken gebeuren door een team archeologen onder leiding van Simon Verdegem en een OCE-deskundige (munitiebegeleiding). Tijdens deze prospectie werden hoofdzakelijk archeologische sporen en structuren gevonden uit de Eerste Wereldoorlog. Het gaat hierbij om loopgravensystemen van 1914 tot 1918, (uitgewerkte) bomkraters, geschutsposten en een grafkuil met de stoffelijke resten van gesneuvelde soldaten. Het betreft hoofdzakelijk Belgische; maar ook Franse structuren.

Op basis van deze resultaten werden 3 specifieke zones verder in detail onderzocht. Tijdens dit vervolgonderzoek kon het gros van de sporen worden toegeschreven aan het Belgische loopgravenstelsel dat werd uitgebouwd tussen 1915 en 1918. In de noordoostelijke hoek van het onderzoeksgebied werd een zwaar uitgebouwde gevechtsloopgraaf aangetroffen die was opgebouwd met dikke muren van zandzakken. In die muren waren schuilplaatsen, mortierplatformen en zelfs een waterput voorzien. Vanuit deze loopgraaf liep een verbindingsloopgraaf naar het westen toe. De wanden waren vermoedelijk voorzien van een beschoeiing met vlechtwerk waarvan enkel de afdrukken van de ingeheide palen nog herkend konden worden. Tussen de loopgraven werd nog een netwerk aan communicatielijnen aangetroffen die het projectgebied vanuit alle richtingen doorkruisten en op 2 centrale plaatsen samen kwamen in een versterkte positie.

Het Belgische loopgravenstelsel was echter niet het enige dat werd aangetroffen. Voordat het front rond Diksmuide volledig stabiliseerde werd hevig gevochten om en rond de stad. De Belgen streden er zij aan zij met de Fransen vanuit snel aangelegde loopgraven. Eén van deze stellingen doorkruiste het onderzoeksgebied. Het gaat om een eenvoudig maar diep uitgegraven loopgaaf opgebouwd uit afzonderlijke schuttersputten die met elkaar verbonden waren door middel van ondiepe segmenten. In deze loopgraaf werden hoofdzakelijk Franse militaria aangetroffen maar enkele vondsten van Belgische oorsprong wijzen er op dat de Belgen en de Fransen hier zij aan zij vochten en sneuvelden. Dit laatste bleek ook uit de vondst van 5 lichamen achter deze linies waar ze naast elkaar waren begraven. Op basis van de knopen kon uitgemaakt worden dat het om 1 Belgische soldaat gaat (11de Linieregiment) en 4 Franse soldaten (vermoedelijk Marinefusiliers).

Naast deze sporen uit de vroege fase van de oorlog werden ook nog zaken aangetroffen uit een latere fase van de oorlog, meer bepaald eind 1917. Op dat moment was het Belgische loopgravenstelsel reeds volledig uitgebouwd maar kwam er toch een- tijdelijke- uitbreiding in de vorm van Britse Livensprojectoren. Deze eerder rudimentaire mortieren konden gas- en brandbommen afvuren over een beperkte afstand en werden bediend door een Special Branch van de Britse Royal Engineers. Uit de War Diaries van deze eenheid bleek dat ze ondersteuning gaven aan het Belgische front tussen half oktober en half november 1917. In deze periode werden onder andere enkele raids uitgevoerd op de Minoterie. Duitse verslagen vermelden hier het gebruik van brandbommen ter voorbereiding van deze acties.

Momenteel worden de vondsten gewassen en geïnventariseerd. Uiteindelijk zullen de onderzoeksresultaten verwerkt worden in een rapport.

Het toekomstig bedrijventerrein IJzer Noord situeert zich ter hoogte van de Kaaskerkestraat. Het plangebied wordt als een gemengd stedelijk gebied ontwikkeld waar zowel ruimte wordt voorzien voor bedrijvigheid, alsook eventuele gemeenschapsvoorzieningen en parkeerfaciliteiten. Voor bedrijvigheid is 6.3 ha voorzien en kleinschalige en ambachtelijke bedrijven kunnen er zich vestigen. De kavels zijn maximum 5000 m² groot. De ontsluiting van het gebied zal gebeuren via de nieuwe omleidingsweg in Diksmuide.