See2Do! zet demonstratiegebouwen in de kijker

Volgens het 'doen door te zien' principe demonstreert het Europees project See2do! energie-efficiënte praktijkvoorbeelden en innovatieve technieken om lokale overheden, bedrijven en burgers aan te zetten tot meer en betere energetische renovaties.  Het project realiseerde reeds enkele energiezuinige renovatieprojecten, die alvast wat inspiratie  kunnen opleveren: 1/ Hart voor Hombeek

 Het dorpshuis van Hombeek is een Europees demonstratiegebouw. In het gebouw worden verschillende energiezuinige en innovatieve technieken toegepast. Het gebouw is helemaal geïsoleerd (vloer, muren en dak), de verwarming is op basis van een lucht-lucht warmtepomp en elektriciteit komt van PV panelen. Er is ook een energiezuinige LED verlichting en het hele gebouw wordt geventileerd met een energiezuinige BaOpt ventilatie. Het nieuwe gedeelte dat wordt bijgebouwd zal conform de BEN normen zijn. Het oude gedeelte is energiezuinig gerenoveerd.

 2/ Stadskantoor Breda 

Het stadskantoor is vanwege het grote aantal bezoekers dé plek om over innovatieve technieken te communiceren. Het heeft in hoofdzaak een kantoorfunctie. De volgende innovatieve maatregelen werden uitgevoerd:

• Koeling van de serverruimte aangesloten op WKO (koeling is nu 100% duurzaam);
• Pilot LED-verlichting (er werd met verschillende varianten geëxperimenteerd);
• Pilot Thermoshield, licht- en warmtereflecterende muurverf.

 Uitgelicht ThermoshieldThermoshield is een matte muurverf met gunstige reflectie-eigenschappen voor zowel warmte als licht. Die reflectie-eigenschappen zijn onafhankelijk gemeten in twee identieke ruimten, een behandeld met standaard muurverf en één met Thermoshield Lumen muurverf. Uit de lichtmeting is geconcludeerd dat bij de gekozen kleuren de lichtopbrengst door de reflectie ongeveer 20% beter is dan in de referentieruimte die met standaard muurverf in exact dezelfde kleuren is behandeld. Hoe donkerder de kleur des te groter is het verschil in reflectie. Dat betekent dat 20% minder vermogen kunstlicht nodig is om de ruimte te verlichten. Daardoor wordt bespaard op investering en op elektriciteitsgebruik. Bij het meten van de warmtereflectie zijn de conclusies dat de ruimte die is behandeld met Thermoshield ten opzichte van de ruimte met standaard muurverf:

• sneller opwarmt waardoor minder energie nodig is voor de opwarming;
• langzamer afkoelt waardoor minder moet verwarmd worden om verlies te compenseren;
• meer behaaglijkheid biedt doordat er een aanmerkelijk kleiner verschil is tussen de gevoelstemperatuur en de temperatuur van de muuroppervlakken.

 Het effect is nog beter zichtbaar bij de toepassing van infrarood stralingspanelen. De onderzoeksrapportages kunnen worden opgevraagd bij de gemeente Breda, afdeling Mobiliteit en Milieu. Thermoshield muurverf wordt ook in de Greenhopper gedemonstreerd. De Greenhopper is een tiny house op wielen voorzien van allerlei duurzame maatregelen, bedoeld om op evenementen en in de wijken duurzame technieken te demonstreren.  

3/ Oud politiecommissariaat gepimpt tot hippe Ben locatie voor studenten in Brugge

Het voormalig politiecommissariaat in de Hauwerstraat werd grondig aangepakt. De klemtoon bij renovatie lag op het functioneel inzetbaar maken van het gebouw ( het studentenhuis en het vrijzinninge huis) en het renoveren van dit gebouw tot “BEN” niveau via innovatieve technieken. Voor het renoveren van dit bestaande gebouw tot BEN niveau werden volgende technieken ingezet:

• Verwarmen of koelen van het gebouw via een Beoveld gekoppeld aan een warmtepomp;
• Gebouwbeheersysteem (GBS) aangestuurd via kalender/reserveringssysteem;
• LED verlichting gecombineerd met slimme sturing.

4/ Niveaulatoren in de Cacaofabriek van Helmond

Het huidige gebruik van de foyer is een het tweede punt waarin we verbetermogelijkheden zien. Tijdens het ontwerp was deze ruimte echt bestempeld als foyer, waar gebruikers en bezoekers maar kort zouden verblijven. In de ruimte is een garderobe aanwezig en vanuit daar zou men vervolgens naar andere bouwdelen trekken. Het klimaat in de foyer is om die reden als ‘ruw klimaat ontworpen en ingericht. Het zou per slot van rekening geen echte verblijfsruimte zijn. Het grote succes van de Cacaofabriek als culturele hotspot in Helmond, zorgt ervoor dat de foyer, die oorspronkelijk ontworpen werd als ruimte waar bezoekers kort zouden verblijven, bijna dagelijks als verblijfsruimte gebruikt wordt. De huidige installatie is daar niet op ingericht en kan niet aan de vraag naar warmte voldoen. De warmte wordt in deze ruimte opgewekt middels vloerverwarming. Omdat de ruimte een behoorlijke hoogte heeft, stijgt deze warmte op en blijft deze bovenin de ruimte hangen. De oplossing ligt in het plaatsen van diverse niveaulatoren. Deze worden aan het plafond/dak van de ruimte bevestigd, om de warmte naar beneden te stuwen. De niveaulatoren zijn gekoppeld aan het gebouwbeheersysteem waarmee de installaties worden aangestuurd. Daarnaast werd een extra temperatuuropnemer boven in de ruimte geplaatst, zodat er kan gemonitord worden wat de gelaagdheid van de ruimte is en de niveaulatoren op basis daarvan aan kunnen sturen.

Meer informatie kan je verkrijgen bij projectleider Eric Lenders  e.lenders [at] helmond.nl (e[dot]lenders[at]helmond[dot]nl) of 0492-587032.
Op YouTube staat een filmpje over de niveaulatoren. 
 

5/ Energetisch renoveren van A tot Z met IGEMO

De voor- en zijgevel van het IGEMO-gebouw zijn beschermde Mechelse stadsgezichten. Het isoleren van de gebouwschil was dus een hele uitdaging! IGEMO kiest zowel voor binnen- als buitenmuurisolatie, met speciale aandacht voor koudebruggen. De binnenmuurisolatie loopt tot 60 centimeter door op het plafond en de vloer. Het buitenschrijnwerk werd vervangen door nieuw schrijnwerk en hoog rendementsbeglazing. Eens alles goed geïsoleerd is, kan er nagedacht worden over innovatieve verwarmingstechnieken. Aardgasketels worden bij IGEMO de deur gewezen. Er wordt verwarmd via een warmtepomp type lucht-water koeling, gekoppeld aan vloerverwarming met ventilo-convectoren. De warmtepomp kan in de zomer gebruikt worden om het gebouw te koelen. In een goed geïsoleerd gebouw is ventilatie van groot belang. IGEMO kiest voor een mechanisch ventilatiesysteem. De luchtgroep wordt uitgerust met een kruisstroom-warmtewisselaar en een condenserend warmtewiel. Overbodig energieverbruik wordt gebannen via intelligente LED-verlichting met daglichtregeling en bewegingsdetectoren. Tot slot wordt luchtkwaliteit continu gemonitord via een gebouwbeheersysteem.  

6/ CC Binder in Puurs-St.Amands

De grondige verbouwing van CC Binder was het uitgelezen moment om het gebouw te verduurzamen. De gebruikte technieken zijn:

• condenserende ketels;
• goed gedimensioneerde luchtgroepen zodat de omgevingstemperatuur aangenaam voelt en er geen bijkomende koeling moet voorzien worden;
• LED-verlichting;
• zonnepanelen om in hernieuwbare energie te voorzien (worden in een latere fase geïnstalleerd). De dakstabiliteit is hier al op voorzien.
• een gebouwbeheersysteem dat gekoppeld is aan een reservatiesysteem waarbij gebruikers met een QR-code toegang krijgen tot de lokalen. De regeling van ventilatie, verlichting en verwarming is gekoppeld aan dit reservatiesysteem en perfect afgestemd op de bezetting van de lokalen.

CC Binder is een niet-residentieel gebouw en moet voldoen aan de EPN (Energie Prestatie van Niet-residentiële gebouwen) energie-eisen. EPN bestaat sinds 01-01-2017 en wordt strenger gemaakt vanaf 01-01-2021. Het gebouw heeft nu een E-peil E52 en zal nog dalen eens er zonnepanelen geïnstalleerd zijn waarmee al voldoen wordt aan de strengere eisen van 2021. Oorspronkelijk had het gebouw een geschat E-peil E244.