Dertien beleefzones langs opgewaardeerde Leie

Op de oevers langs de Leie tussen Deinze tot Wervik komen minstens 13 beleefzones waar ten volle van de rivier en de streek kan worden genoten. Het gaat om een initiatief dat past binnen de opwaardering van de Leie-as. Die kadert binnen het project Seine-Schelde Vlaanderen van De Vlaamse Waterweg nv en wordt ondersteund door de Europese Unie. Zeven beleefpunten krijgen dezelfde stijl en krijgen de koepelnaam roothoek. Verschillende partners engageren zich om samen de beleving van de Leie-omgeving verder uit te bouwen.

Het programma Seine Schelde Vlaanderen zorgt voor een opwaardering van de Leie-as op het gebied van de scheepvaart, natuurherstel en recreatie. Bij de oeverherinrichting heeft De Vlaamse Waterweg nv extra aandacht voor beleving. Op 13 verschillende plaatsen langs de Leie tussen Deinze en Wervik richt de waterbeheerder met steun van de Europese Unie zogenaamde beleefzones in. Dat zijn rustplekken met een educatieve meerwaarde. De vormgeving van 7 beleefzones wordt geharmoniseerd. Dat zijn de zogenaamde roothoeken. De Vlaamse Waterweg nv legt de plekken aan. De gemeenten engageren zich voor het onderhoud of bouwen verder op het concept. 

De omgeving van de Leie is een bruisende regio die toeristische-recreatieve troeven heeft. De Leie is de centraal blauwgroene as die de streek haar naam, geschiedenis en identiteit geeft. Met haar beleefpunten wil De Vlaamse Waterweg nv via gerichte initiatieven het toeristisch-recreatieve potentieel van de Leie mee helpen uitbouwen en versterken. 

De verschillende projectpartners sloten een samenwerkingsovereenkomst af. De partners zijn De Vlaamse Waterweg nv, Toerisme Oost-Vlaanderen, Westtoer, Veneco, WVI, Leiedal en de lokale besturen van Zulte, Wielsbeke, Wervik, Waregem, Wevelgem, Menen, Kuurne, Kortrijk, Harelbeke, Dentergem en Deinze. In de overeenkomst werd het projectgebied, een eerste lijst van beleefpunten en de uitgangspunten voor het ontwerp en de realisatie bepaald. Het project draagt zo op een gecoördineerde manier bij tot de recreatieve opwaardering van de Leie-as. 

In onderling overleg werden binnen het projectgebied dat zich uitstrekt van Deinze tot Wervik al 13 beleefzones weerhouden. Ze bevinden zich in Petegem-aan-de-Leie, Machelen-aan-de-Leie, Zulte, Sint-Eloois-Vijve, Sint-Baafs-Vijve, Desselgem, Beveren-Leie, Harelbeke, Kuurne, Bissegem, Wevelgem, Menen en Wervik. 

Roothoeken

Het ontwerp van de roothoeken werd op participatieve wijze uitgewerkt, rekening houdend met de inpasbaarheid binnen het Seine Schelde-project en afgestemd met al geplande infrastructuurwerken. Hiervoor werd per beleefpunt een ontwerptraject opgezet tussen de betrokken gemeente en het ontwerpbureau. Stakeholderoverleg blijft waken over de eenvormigheid. 

Het studiebureau Sweco werd ingeschakeld om een eenvormige vormgeving voor de nog te realiseren beleefpunten uit te werken. Dit mondde uit in het concept roothoek. Kenmerkend voor deze beleefpunten is een terracotta hoek die aansluit of verder loopt over het jaagpad. De roothoeken krijgen een geïntegreerde zitbank, een naamsvermelding in de betonnen structuur en een informatiepaneel met daarop de uitleg over een typisch aspect van de omgeving, de Leie in blauwgroene as in de omgeving of het Europese Seine-Schelde-project. 

Dit concept roothoek wordt toegepast bij de beleefpunten Roothoek kunstdorp (Machelen), Roothoek De Ketser (Sint-Baafs-Vijve), Roothoek Zavelput (Beveren-Leie), Roothoek Roterij Sabbe (Kuurne), Roothoek Bissegem Plage (Bissegem), Roothoek site Badhuis (Menen) en Roothoek Busbekestraatje (Wervik).

De naam roothoek is een samenvoeging van hoek en roten. Roten is het blootstellen aan water waarop de vezels van onder meer vlas vrijkomen zodat ze gebruikt kunnen worden in de textielindustrie. Het roten gebeurde vanaf de Middeleeuwen in stromend water. De Leie was ervoor gekend en verwierf zo de naam Gouden rivier. In het ontwerp van deze beleefpunten werd een opvallende hoek verwerkt.

De educatieve invulling van de roothoeken wordt verder uitgewerkt. Door gebruik te maken van QR-codes kan de informatie op de borden worden aangevuld met multimedia-toepassingen zoals video of podcast. Onderwerpen die aan bod kunnen komen zijn het vlasverleden, de scheepvaart, het belang van de Leie voor de Vlaamse welvaart, de specifieke Leienatuur, de evolutie van de natuurlijke Leie tot rechtgetrokken rivier, …

De beleefzones Limnander (Zulte), Barrage (Sint-Eloois-Vijve) en Munkenhof (Desselgem) werden ontworpen door studiebureau SBE. De beleefzone aan de brug Wevelgem-Lauwe is ontworpen door studiebureau Tractebel. De al gerealiseerde beleefzone Moleneiland (Harelbeke) werd ontworpen door THV Leieland. De beleefzone tegenover de Brielmeersen in Deinze heeft nog geen ontwerp, dit zal uitgewerkt worden in het kader van de te realiseren fietsbrug op deze locatie.

Realisatie

Algemeen staat De Vlaamse Waterweg nv in voor de realisatie en financiering van de beleefpunten op de oevers. De gemeenten nemen na de realisatie minstens het dagdagelijks beheer over. 

De gemeenten en andere partners engageren zich om te participeren in de uitwerking van de scope en het ontwerp van de geselecteerde beleefpunten en leveren hun best mogelijke inspanning om de realisatie van de beleefpunten te faciliteren en het project te promoten. 

De realisatie van de beleefpunten passen bij de oever- en andere infrastructuurwerken voor Seine-Schelde Vlaanderen langs de Leie. Het streefdoel is om al de projecten af te werken tegen 2030. De realisatie van het project Seine-Schelde Vlaanderen wordt tot de helft gesubsidieerd door de Europese Unie.